Suiker is al jaren een veelbesproken onderwerp. Is het nou een dikmaker? Of valt het allemaal wel mee? Eén ding is zeker: suiker is een koolhydraat en komt van nature voor in producten zoals groente, fruit en zuivel. Volledig suikervrij leven is dus niet realistisch, en ook helemaal niet nodig.

Wel is het goed om te weten wat suiker precies met je lichaam doet. In deze blog leg ik uit:

• Hoe je lichaam suiker verwerkt
• Het verschil tussen snelle en langzame koolhydraten
• Wat natuurlijke en toegevoegde suikers zijn
• Welke producten je beter kunt vermijden

Hoe wordt suiker opgenomen in je lichaam?

Alle soorten suiker worden door ons lichaam op dezelfde manier verwerkt. [1] Je lichaam maakt namelijk geen onderscheid tussen suiker uit een appel of uit een koekje.

Alle suikers worden omgezet in glucose. Dit komt in je bloed terecht, waardoor je bloedsuikerspiegel stijgt. Je alvleesklier maakt dan insuline aan om de bloedsuiker weer te verlagen. Is je bloedsuiker juist te laag? Dan maakt je lichaam glucagon aan om deze weer omhoog te krijgen. Zo houdt je lichaam de bloedsuiker stabiel. Tenminste, als jij hem niet te veel laat schommelen.

Wat doet suiker met je lichaam?

Suiker is een brandstof: het geeft je energie. Maar het doet meer. Als je iets zoets eet, komt er dopamine vrij in je hersenen. Dit stofje geeft je een blij gevoel. Bovendien word je beloningssysteem geactiveerd. Omdat het beloningscentrum in je hersenen wordt aangesproken, ontstaat vaak de behoefte naar nog meer zoetigheid. [2]

Is suiker verslavend?

Suiker geeft een soort gewenning, maar het is geen echte verslaving zoals bij alcohol of drugs. Je krijgt er geen ontwenningsverschijnselen van. Wat wel gebeurt:

• Suiker zorgt voor een piek in je bloedsuiker
• Die piek daalt snel, je lichaam vraagt om méér suiker
• En zo ontstaat de vicieuze cirkel van snaaien

Vooral snelle suikers zijn hier de oorzaak van.

Wat zijn snelle suikers?

Snelle koolhydraten zorgen voor een snelle stijging van je bloedsuiker, en een snelle daling. Dat geeft je tijdelijk energie, maar daarna een energiedip, cravings en vetopslag.

Voorbeelden van producten met snelle suikers

• Koek
• Snoep
• Gebak
• Honing
• Frisdrank
• Smoothies
• Vruchtensap
• Siroop
• Sauzen
• Producten van wit meel, zoals: brood, pasta en rijst
• Zoet beleg, zoals: jam, chocoladepasta, hagelslag
• Ontbijtproducten met toegevoegd suiker

Word je dik van suiker?

Van suiker alleen word je niet meteen dik. Maar als je meer energie binnenkrijgt dan je verbruikt, slaat je lichaam de overtollige energie op als vet. Dat geldt ook voor suiker. Vooral bij een hoge inname van snelle koolhydraten zet je lichaam het overschot om in vetweefsel.

Eet je structureel te veel snelle suikers, dan wordt het lastig om op gewicht te blijven. Die producten zorgen voor schommelingen in je bloedsuiker én een grotere eetlust.

Suiker, insuline en diabetes type 2

Je alvleesklier maakt insuline aan om je bloedsuikerspiegel na een maaltijd weer te verlagen. Als je vaak veel snelle suikers eet, moet je lichaam steeds grotere hoeveelheden insuline produceren. Dit kan op termijn leiden tot insulineresistentie: je cellen reageren minder goed op insuline.

Als dit proces te lang doorgaat, raakt de alvleesklier overbelast en kan je lichaam de bloedsuiker niet meer goed reguleren. Dit vergroot het risico op diabetes type 2.

Wat gebeurt er als je te veel suiker eet?

Een groot gevolg van te veel snelle suikers is overgewicht, insulineresistentie en diabetes type 2. Daarnaast kan het zorgen voor:

• Vermoeidheid
• Veel trek in zoet
• Opgeblazen gevoel
• Energiedips
• Weinig concentratie
• Slechtere huid

Wat zijn langzame koolhydraten (suikers)?

Langzame koolhydraten geven hun energie geleidelijk af. Daardoor blijft je bloedsuikerspiegel stabiel, voel je je langer verzadigd en heb je minder behoefte aan zoet.

Goede bronnen van langzame koolhydraten zijn:

• Volkoren brood, rijst en pasta
• Havermout
• Peulvruchten
• Yoghurt en melk

Omdat deze producten hun glucose langzaam afgeven aan het bloed, houd je je bloedsuikerspiegel stabiel, voel je je een stuk energieker gedurende de dag én heb je niet constant behoefte aan nog meer zoetigheid en suikerrijke producten. [3]

Natuurlijke suikers vs. toegevoegde suikers

• Natuurlijke suikers zitten van nature in bijvoorbeeld groente, fruit en zuivelproducten
• Toegevoegde suikers worden verwerkt in producten zoals koek, snoep, gebak en ontbijtgranen

Producten met natuurlijke suikers bevatten óók vezels, vitamines en mineralen. Dat maakt ze een stuk gezonder. Toegevoegde suikers zijn meestal snelle suikers, zonder enige voedingswaarde.

Let dus op producten zoals:

• Vruchtensappen
• Yoghurt met smaakjes
• Muesli en granola
• Kant-en-klare sauzen en dressings
• Zoet beleg op brood

Deze producten lijken gezond, maar bevatten vaak meer suiker dan je denkt.

Samenvatting

• Suiker is een koolhydraat en een energiebron
• Je lichaam verwerkt alle suikers op dezelfde manier
• Snelle suikers zorgen voor schommelingen in je bloedsuiker
• Te veel suiker kan leiden tot overgewicht, diabetes type 2 en energiedips
• Kies vooral voor producten met langzame koolhydraten
• Natuurlijke suikers (zoals in fruit) zijn beter dan toegevoegde suikers

Wil je meer weten over gezond eten? Op mijn blog vind je meer interessante artikelen en gezonde recepten.

Persoonlijk voedingsadvies nodig?

Wil je minder suiker eten zonder streng dieet? Of wil je weten wat écht gezonde keuzes zijn voor jouw lichaam en doelen? Bij Healthy Food Moments ontvang je persoonlijk advies dat bij jou past. Plan een gratis kennismaking en zet vandaag de eerste stap naar een gezonder eetpatroon!

Bronnen:
[1] ‘Zijn fruitsuikers beter dan toegevoegde suikers?’, via: Voedingscentrum.nl
[2] ‘Wat doet suiker met je hersenen?’, via Diabetesfonds.nl
[3] ‘Koolhydraten’, via: Diabetesfonds.nl