Je let goed op je voeding, eet dagelijks groente en fruit en misschien ben je zelfs (meer) gaan sporten. Toch val je niet af. Dat kan enorm frustrerend zijn! Hoe komt het dat je, ondanks je inspanningen, geen gewicht verliest? Hieronder ontdek je 10 veelvoorkomende redenen waarom afvallen niet lukt en hoe je het wél voor elkaar krijgt.

1. Je eet gezond, maar teveel 

Wanneer je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, val je niet af, zelfs niet als je voeding uit gezonde producten bestaat. Veel mensen denken dat ze automatisch afvallen als ze gezond eten, maar dat is niet altijd het geval. Gezonde producten bevatten namelijk ook calorieën. Noten, avocado en olijfolie zijn bijvoorbeeld gezond, maar kunnen door hun hoge caloriewaarde alsnog zorgen voor een calorie-overschot. 

Ook portiegrootte speelt een grote rol. Veel mensen onderschatten hoeveel ze daadwerkelijk eten. Een extra schep rijst, een extra lepel pindakaas of een groter handje noten kan oplopen tot een paar honderd extra calorieën per dag.

Tip: Gebruik een voedingsdagboek of een app zoals ‘Mijn Eetmeter’ om inzicht te krijgen in je calorie-inname. Door je voeding een tijdje bij te houden, krijg je een beter beeld van wat en hoeveel je eet.

2. Je hebt veel last van stress

Stress is een grote boosdoener bij gewichtsverlies. Langdurige stress verhoogt het hormoon cortisol, wat vetopslag bevordert en spierafbraak stimuleert. Daarnaast kan stress leiden tot emotie-eten of cravings naar suikerrijke snacks. Bovendien kan stress je eetpatroon onregelmatig maken. Sommige mensen slaan maaltijden over omdat ze geen trek hebben, terwijl anderen juist meer gaan snacken. Beide situaties kunnen ervoor zorgen dat je minder controle hebt over je calorie-inname.

Tip: Verminder stress door ontspannende activiteiten zoals wandelen, yoga, ademhalingsoefeningen of meditatie. Zoek een activiteit waar je plezier uit haalt, zoals tuinieren, een boek lezen of luisteren naar rustgevende muziek.

3. Je slaapt te weinig

Voldoende slaap is belangrijk voor gewichtsverlies. Onderzoek toont aan dat mensen die te weinig slapen, meer trek hebben in calorierijk voedsel en meer kans hebben om aan te komen. [1] Dit komt doordat slaapgebrek de hormonen ghreline en leptine beïnvloedt. Ghreline stimuleert je eetlust, terwijl leptine het verzadigingsgevoel reguleert. Bij slaaptekort wordt er meer ghreline aangemaakt, waardoor je meer honger hebt en meer eet.

Daarnaast zorgt een tekort aan slaap ervoor dat je minder energie hebt, waardoor je overdag minder beweegt en dus minder calorieën verbrandt.

Tip: Streef naar minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht. Probeer een vast slaapritme aan te houden en vermijd schermen vlak voor het slapengaan om je slaapkwaliteit te verbeteren.

4. Je bent (meer) gaan sporten

Sporten is een goede manier om je lichaam sterk en gezond te houden, maar kan ervoor zorgen dat je gewicht niet daalt zoals je verwacht. Dit komt doordat spiermassa meer weegt dan vet. [2] Wanneer je begint met fitness of intensieve workouts, kan je lichaam meer spiermassa opbouwen, wat betekent dat je gewicht op de weegschaal niet altijd omlaag gaat, terwijl je lichaamssamenstelling wel verandert.

Dit betekent echter niet dat je geen vooruitgang boekt. Spieren helpen je juist om meer calorieën te verbranden, zelfs in rust. Hoe meer spiermassa je hebt, hoe hoger je energieverbruik gedurende de dag.

Tip: Kijk niet alleen naar de weegschaal, maar ook naar andere indicatoren zoals je lichaamsomvang, hoe je kleding zit en hoe je je voelt. 

Wil je meer weten over sporten en afvallen? Lees dan eens mijn artikel: Afvallen met sporten: zo doe je dat.

5. Je beweegt te weinig

Hoewel sporten helpt bij afvallen, is dagelijkse beweging minstens zo belangrijk. Als je veel zit en weinig beweegt, verbrand je minder calorieën dan je denkt. Zelfs als je drie keer per week sport, kan een zittende levensstijl ervoor zorgen dat je totale energieverbruik laag blijft. Dit komt doordat het lichaam zich aanpast aan een inactieve routine en de stofwisseling vertraagt. Kleine aanpassingen in je dagelijkse beweging kunnen al een groot verschil maken en bijdragen aan gewichtsverlies zonder dat je intensief hoeft te sporten.

Tip: Zorg ervoor dat je dagelijks minstens 8.000-10.000 stappen zet. Neem vaker de trap, ga wandelen tijdens de pauze en probeer na elke maaltijd even te bewegen. Parkeer de auto verder weg, pak wat vaker de fiets of loop een extra groot rondje met de hond.

6. Je drinkt je calorieën

Veel mensen letten goed op wat ze eten, maar vergeten de calorieën in drankjes. Frisdrank, vruchtensappen, alcohol en sommige smoothies bevatten veel suikers en calorieën. Zelfs zogenaamde ‘gezonde’ drankjes, zoals vruchtensappen zonder toegevoegde suikers, kunnen ongemerkt bijdragen aan een calorie-overschot.

Light- en zero-dranken zijn een beter alternatief en bevatten minder calorieën, maar kunnen je trek in zoetigheid in stand houden. Dit kan er juist voor zorgen dat je later op de dag alsnog behoefte krijgt aan (zoete) snacks. Drink dit dus met mate.

Tip: Kies vaker voor water, groene thee of zwarte koffie. [3] Wil je toch een smaakje? Voeg citroen, munt of komkommer toe aan je water.

7. Je denkt dat je gezond eet

Veel mensen gaan ervan uit dat ze automatisch gezond eten wanneer ze producten kiezen met een ‘light’- of ‘minder vet’-label, maar dat is niet altijd het geval. Zo kunnen light chips of andere zogenaamd gezonde alternatieven evenveel (of zelfs meer) calorieën bevatten als hun reguliere variant, doordat vet vaak wordt vervangen door koolhydraten of andere energierijke stoffen. Hierdoor krijg je soms onbewust dezelfde hoeveelheid calorieën binnen, wat het gewichtsverlies belemmert.

Daarnaast kan een gebrek aan kennis over voeding ervoor zorgen dat je onbewust calorierijke producten kiest. Kaas is bijvoorbeeld gezond, maar ze zijn niet allemaal even gezond. Zo bevat 48+ kaas al snel 100 calorieën meer per 100 gram dan 30+ kaas.

Tip: Lees altijd het etiket en vergelijk de voedingswaarden van producten, in plaats van af te gaan op claims op de verpakking. Of gebruik de ‘Kies ik gezond’ app van het Voedingscentrum. Hiermee kun je producten scannen en/of vergelijken, en krijg je automatisch inzicht in of het een gezonde keuze is.

8. Je drinkt te weinig water

Voldoende water drinken is niet alleen belangrijk voor je gezondheid, maar kan ook helpen bij afvallen. Water zorgt ervoor dat je lichaam goed functioneert, je stofwisseling optimaal blijft werken en je sneller een verzadigd gevoel krijgt. Soms wordt dorst verward met honger, waardoor je onnodig gaat snacken terwijl je lichaam eigenlijk vocht nodig heeft.[4]

Tip: Drink dagelijks minimaal 1,5 tot 2 liter water en neem een glas water voor elke maaltijd om sneller een vol gevoel te krijgen. Vind je water saai? Voeg munt, citroen of komkommer toe voor wat extra smaak.

9. Je eet onbewust meer dan je denkt

Je krijgt onbewust meer calorieën binnen dan je denkt. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je tijdens het koken tussendoor even proeft, de overgebleven boterham van je kind opeet, tijdens het werk nootjes graait uit een zak of een extra lepel saus toevoegt. Ook eten voor de tv of tijdens het scrollen op je telefoon kan ervoor zorgen dat je niet bewust eet en sneller grotere porties neemt. Hierdoor krijg je ongemerkt veel extra calorieën binnen, wat ervoor kan zorgen dat je niet afvalt.

Tip: Eet bewust en zonder afleiding, en weeg producten af om beter inzicht te krijgen in je porties.

10. Je energieverbruik is afgenomen

Een andere reden waarom afvallen soms niet lukt, is dat je energieverbruik is afgenomen. Dit kan komen doordat je minder beweegt of doordat je bent afgevallen. Afvallen zorgt er namelijk voor dat je minder calorieën nodig hebt. Hoe kleiner je lichaam, hoe minder calorieën het verbruikt. Als je bijvoorbeeld gewicht verliest op 1800 calorieën per dag en na verloop van tijd nog steeds 1800 calorieën per dag eet, terwijl je lichaam minder nodig heeft, zal je gewichtsverlies stagneren. Je zult dus je calorie-inname verder moeten verlagen, óf meer moeten bewegen.

Ook minder beweging kan een rol spelen. Misschien begon je enthousiast met wandelen of sporten, maar ben je na verloop van tijd minder actief geworden zonder dat je het doorhad. Je lichaam past zich hierop aan en verbrandt minder energie, waardoor je gewichtsverlies kan stilvallen.

Tip: Houd opnieuw je calorie-inname en activiteit bij en pas je voeding of beweging aan als je merkt dat je niet meer vooruitgaat. Meer sporten en bewegen gedurende de dag helpt om spiermassa te behouden en je stofwisseling actief te houden.

Samenvatting

Afvallen lukt vaak niet omdat je ongemerkt meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt. Dit kan komen door grote porties, verborgen calorieën in drankjes, stress, een verstoorde nachtrust of een dalend energieverbruik. Door bewust met je voeding en beweging om te gaan en kleine aanpassingen te maken, kun je weer progressie boeken.

Hulp bij afvallen 

Lukt het je niet om af te vallen, ondanks je inspanningen? Als gewichtsconsulent help ik je graag om een gezond eetpatroon te ontwikkelen, zonder dieet. Samen bekijken we waar je valkuilen liggen en stellen we een realistisch plan op waarmee jij je doelen bereikt.

Wil jij op een gezonde manier afvallen? Plan vandaag nog een gratis kennismakingsgesprek!

Bronnen:
[1] ‘Hoe slaapproblemen tot overgewicht kunnen leiden’, via: Nu.nl
[2] ‘Ik sport veel, maar ik val niet af. Hoe kan dat?’, via: Voedingscentrum.nl
[3] ‘Maakt light-frisdrank dik?’, via: Voedingscentrum.nl
[4] ‘Hoe herken je het verschil tussen honger en dorst?’, via: Rtlnieuws.nl