Wil je afvallen, maar lukt het niet? Er is niets zo frustrerend als gezond eten, meer bewegen en géén resultaat zien. Toch kom ik het als gediplomeerd gewichtsconsulent regelmatig tegen in mijn praktijk: mensen die alles goed lijken te doen, maar niet afvallen. In dit artikel deel ik de 10 meest voorkomende oorzaken én wat je eraan kunt doen.
Inhoudsopgave
- Afvallen lukt niet zonder calorietekort
- 10 redenen waarom afvallen niet lukt
- Je eet gezond, maar te veel
- Afvallen lukt niet omdat je een streng dieet volgt
- Je eet te streng of te weinig (lijngericht eten)
- In het weekend laat je alles los waardoor afvallen niet lukt
- Je valt niet af omdat je eet vanuit emotie of gewoonte
- Je drinkt ongemerkt veel calorieën
- Je denkt dat je gezond eet, maar krijgt te veel calorieën binnen
- Je beweegt te weinig
- Je eet onbewust meer dan je denkt, en valt daardoor niet af
- Je lichaam heeft minder calorieën nodig, waardoor afvallen lastiger wordt
- Samenvatting
- Professionele hulp bij afvallen
- Afvallen lukt niet – veelgestelde vragen
Afvallen lukt niet zonder calorietekort
Afvallen kan maar op één manier: door minder calorieën binnen te krijgen dan je verbruikt. [1] Hoe gezond je ook eet, hoeveel je ook sport of welk dieet je ook volgt – zonder calorietekort val je niet af. Toch is het soms lastig om dat tekort te bereiken of vol te houden.
→ Wil je weten hoe voeding invloed heeft op je energie en verzadiging? Lees dan ook mijn blog Wat is het verschil tussen snelle en langzame koolhydraten?
10 redenen waarom afvallen niet lukt
In mijn praktijk zie ik vaak dat het niet aan motivatie ontbreekt, maar aan inzicht. Kleine gewoontes of misverstanden over voeding kunnen ervoor zorgen dat je ongemerkt te veel eet of te weinig beweegt. En dat zijn precies de dingen die het verschil maken tussen wel of niet afvallen.
Hieronder vind je de tien meest voorkomende oorzaken waarom afvallen niet lukt – en wat je kunt doen om dat te doorbreken.
1. Je eet gezond, maar te veel
Wanneer je evenveel of meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, val je niet af. Zelfs niet als je voeding alléén uit gezonde producten bestaat. Veel mensen denken dat ze vanzelf afvallen wanneer ze gezond eten, maar dat is niet altijd het geval. Gezonde producten bevatten namelijk ook calorieën. Noten, avocado en olijfolie zijn bijvoorbeeld voedzaam, maar door hun hoge energiewaarde kunnen ze alsnog zorgen voor een calorie-overschot.
Ook de portiegrootte speelt hierbij een grote rol. Veel mensen onderschatten hoeveel ze daadwerkelijk eten. Een extra dikke laag pindakaas, schep rijst of een groot handje noten lijkt onschuldig, maar kan al snel oplopen tot een paar honderd calorieën per dag.
Tip: gebruik een voedingsdagboek of app zoals Mijn Eetmeter om inzicht te krijgen in je calorie-inname. Door je voeding een tijdje bij te houden, zie je precies wat en hoeveel je eet – en ontdek je snel waar je meer van binnenkrijgt dan je denkt.
2. Afvallen lukt niet omdat je een streng dieet volgt
Strenge diëten zorgen er vaak voor dat je tijdelijk minder calorieën eet, maar ze zijn moeilijk vol te houden. Je moet aparte maaltijden koken, mag ineens geen koolhydraten meer of er is geen ruimte voor iets lekkers. Dat gaat een tijdje goed, tot je de “fout in gaat” – en dan is er vaak geen rem meer. Je belandt in een alles-of-niets patroon: even streng, daarna overeten. Zo krijg je uiteindelijk meer calorieën binnen, waardoor het afvallen niet lukt.
Tip: stop met het volgen van diëten. Ze zorgen vooral voor frustratie en een jojo-effect. Bovendien kun je ook prima afvallen zonder dieet, zonder jezelf alles te ontzeggen en zonder strenge regels.
→ Lees meer hierover in mijn blog Afvallen zonder dieet: hoe het werkt (en wat je mag eten)
3. Je eet te streng of te weinig (lijngericht eten)
Eet je heel weinig in de hoop sneller af te vallen? Op korte termijn kan dat werken, maar op de lange termijn houdt bijna niemand dat vol. Lijngericht eten – waarbij je steeds bezig bent met wat wel en niet ‘mag’ – zorgt er vaak voor dat je in een vicieuze cirkel belandt van streng eten en daarna overeten.
Tip: eet voldoende, kies voor eiwitrijke maaltijden en verspreid dit goed over de dag. Een gezond eetpatroon met tussendoortjes helpt juist om een calorietekort vol te houden.
→ Lees ook: Ik wil afvallen maar kan niet stoppen met eten: dit is waarom het niet lukt
4. In het weekend laat je alles los waardoor afvallen niet lukt
Doordeweeks eet je gezond en let je goed op wat je binnenkrijgt, maar in het weekend mag alles weer. Veel mensen belonen zichzelf met iets lekkers: “Ik heb de hele week gezond gegeten, dus nu mag het wel.” Een wijntje, borrelhapjes of een uitgebreid etentje – ongemerkt eet je dan de calorieën die je doordeweeks hebt “bespaard” er weer bij. Daardoor eet je over de hele week ongeveer evenveel als je verbrandt, of zelfs iets meer — en val je niet af.
Tip: gun jezelf ook in het weekend iets lekkers, maar met mate. Door niet alles los te laten houd je makkelijker een klein calorietekort aan, en dat zorgt ervoor dat je afvalt.
5. Je valt niet af omdat je eet vanuit emotie of gewoonte
Misschien herken je het wel: je eet niet alleen omdat je honger hebt, maar ook uit gewoonte. Een koekje bij de koffie, iets lekkers op de bank of een handje nootjes tijdens het koken – vaak zonder er echt bij stil te staan.
Emotie-eten is ook een veelvoorkomende reden waarom afvallen niet lukt. Emoties zoals stress, verdriet of verveling kunnen leiden tot snaaien of troosteten.
Tip: probeer te herkennen waarom je eet. Is het honger, verveling of gewoonte? Als je weet welk type eter je bent, kun je daar beter op inspelen.
→ Lees er meer over in mijn blog: Emotie-eten en andere soorten eetgedrag – welk type eter ben jij?
6. Je drinkt ongemerkt veel calorieën
Frisdrank, vruchtensap, alcohol en sommige koffiedranken bevatten meer kcal dan je denkt. Ook smoothies of “gezonde” sappen kunnen ongemerkt zorgen voor een calorie-overschot. Zelfs al eet je verder gezond, deze drankjes kunnen ervoor zorgen dat je niet afvalt.
Tip: kies vaker voor water, thee of zwarte koffie. Wil je toch iets met smaak? Voeg wat citroen, munt of komkommer toe aan je water. Wil je een keer frisdrank? Neem dan liever een light- of zero-variant.
🌸 Meer gezonde inspiratie? In mijn e-book Gezonde boodschappenlijst vind je een compleet overzicht van gezonde producten die helpen bij afvallen en gezonder eten.
7. Je denkt dat je gezond eet, maar krijgt te veel calorieën binnen
Veel mensen gaan ervan uit dat ze automatisch gezond eten wanneer ze producten kiezen met een light– of minder vet-label, maar dat is niet altijd het geval. Light chips of andere zogenaamd gezonde alternatieven kunnen evenveel – of zelfs meer – kcal bevatten dan de gewone variant, omdat vet vaak wordt vervangen door koolhydraten of andere energierijke stoffen. Zo krijg je onbewust nog steeds te veel calorieën binnen, waardoor afvallen uitblijft.
Ook ‘normale’ producten bevatten soms meer kcal dan je denkt. Kaas is bijvoorbeeld gezond, maar niet elke soort is even caloriearm. Zo bevat 48+ kaas al snel 100 calorieën meer per 100 gram dan 30+ kaas.
Tip: laat je niet alleen leiden door verpakkingen of claims. Lees het etiket en vergelijk producten met elkaar.
🌸 In mijn e-book Etiketten lezen = gezonder eten leer je stap voor stap hoe je dat doet.
8. Je beweegt te weinig
Zelfs als je regelmatig sport, kan het zijn dat je over de dag te weinig beweegt. Veel zitten — op je werk, in de auto of ’s avonds op de bank — zorgt ervoor dat je minder calorieën verbrand. Daardoor kom je minder snel in een calorietekort, ook al eet je gezond.
Tip: probeer dagelijks 8.000 – 10.000 stappen te zetten en beweeg vaker tussendoor. Loop een rondje in je pauze, neem de trap of stap een halte eerder uit, parkeer de auto verder weg, pak wat vaker de fiets of loop een extra groot rondje met de hond.
9. Je eet onbewust meer dan je denkt en valt daardoor niet af
Het kan ook zijn dat je niet afvalt omdat je onbewust meer eet dan je denkt. Je eet de overgebleven boterham van je kind op, proeft tijdens het koken, eet nootjes terwijl je achter je laptop zit of neemt wat extra saus bij het eten. Het lijkt weinig, maar alles bij elkaar telt het flink op.
Tip: probeer bewust te eten en zonder afleiding. Schep je porties van tevoren op en laat restjes staan in plaats van ze op te eten “omdat het zonde is”.
10. Je lichaam heeft minder kcal nodig, waardoor afvallen lastiger wordt
Naarmate je afvalt, heeft je lichaam minder energie nodig om te functioneren. Je bent lichter en verbruikt daardoor minder calorieën dan in het begin. [2] Als je daarna hetzelfde blijft eten, eet je niet meer in een calorietekort en stopt het gewichtsverlies.
Ook minder beweging kan meespelen. Misschien ben je na verloop van tijd iets minder actief geworden, waardoor je totale verbruik is gedaald.
Tip: blijf je calorie-inname en beweging regelmatig evalueren. Wanneer je merkt dat je niet meer afvalt, verlaag dan je calorie-inname iets of zorg dat je weer wat meer beweegt. Kleine aanpassingen helpen om de voortgang vast te houden.
Samenvatting
Afvallen kan alleen als je minder calorieën binnenkrijgt dan je verbrandt. Val je niet af? Dan zit je niet in een calorietekort. De reden hiervan verschilt per persoon. Misschien eet je ongemerkt te veel, laat je alles los in het weekend, denk je dat je gezonde producten kiest of eet je te weinig waardoor je later overcompenseert. Door inzicht te krijgen in je eetgedrag en gewoontes kun je stap voor stap zorgen dat je wél een calorietekort bereikt — en dus afvalt.
Professionele hulp bij afvallen
Lukt het je niet om af te vallen en kun je niet ontdekken waarom? Als BGN gewichtsconsulent help ik je inzicht krijgen in je eetgedrag, gewoontes en calorie-inname. Samen bekijken we waar het misgaat en wat er nodig is om vooruitgang te boeken — op een manier die bij jou past, zonder streng dieet of verboden producten.
Afvallen lukt niet – veelgestelde vragen
Afvallen lukt alleen als je minder calorieën eet dan je verbrandt. Vaak eet je ongemerkt meer dan je denkt — bijvoorbeeld door portiegroottes, tussendoortjes of weekenduitstapjes. Probeer een paar dagen bij te houden wat je eet, zodat je inzicht krijgt in je calorie-inname.
Dat merk je aan je gewicht. Val je niet af? Dan krijg je nog te veel calorieën binnen. Apps zoals Mijn Eetmeter kunnen helpen om inzicht te krijgen in je calorie-inname.
Ga niet strenger diëten, maar verander stap voor stap je voedingspatroon. Houd bij wat je eet, beweeg dagelijks en wees consequent — ook in het weekend.
Gezond eten betekent niet automatisch dat je afvalt. Ook gezonde producten bevatten calorieën. Als je meer eet dan je lichaam verbruikt, kom je niet in een calorietekort en val je niet af.
Je verbrandt minder calorieën dan je verwacht en compenseert dat vaak onbewust met extra eten. Focus daarom vooral op je voeding.
Wanneer je afvalt, heeft je lichaam minder calorieën nodig. Eet je nog steeds hetzelfde als in het begin, dan zit je niet meer in een calorietekort en stopt het gewichtsverlies. Verlaag je calorie-inname of beweeg meer om weer verder af te vallen.
Bronnen:
[1] ‘Afvallen lukt niet (meer), wat kan ik doen?’, via: Voedingscentrum.nl
[2] ‘Ik eet heel weinig en val niet af: hoe kan dat?’, via: Voedingscentrum.nl
→ Geschreven door: Ilse Schrier, BGN-gewichtsconsulent – gespecialiseerd in emotie-eten
Je let goed op je voeding, eet dagelijks groente en fruit en misschien ben je zelfs (meer) gaan sporten. Toch val je niet af. Dat kan enorm frustrerend zijn! Hoe komt het dat je, ondanks je inspanningen, geen gewicht verliest? Hieronder ontdek je 10 veelvoorkomende redenen waarom afvallen niet lukt en hoe je het wél voor elkaar krijgt.
1. Je eet gezond, maar teveel
Wanneer je meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, val je niet af, zelfs niet als je voeding uit gezonde producten bestaat. Veel mensen denken dat ze automatisch afvallen als ze gezond eten, maar dat is niet altijd het geval. Gezonde producten bevatten namelijk ook calorieën. Noten, avocado en olijfolie zijn bijvoorbeeld gezond, maar kunnen door hun hoge caloriewaarde alsnog zorgen voor een calorie-overschot.
Ook portiegrootte speelt een grote rol. Veel mensen onderschatten hoeveel ze daadwerkelijk eten. Een extra schep rijst, een extra lepel pindakaas of een groter handje noten kan oplopen tot een paar honderd extra calorieën per dag.
Tip: Gebruik een voedingsdagboek of een app zoals ‘Mijn Eetmeter’ om inzicht te krijgen in je calorie-inname. [1] Door je voeding een tijdje bij te houden, krijg je een beter beeld van wat en hoeveel je eet.
2. Je hebt veel last van stress
Stress is een grote boosdoener bij gewichtsverlies. Langdurige stress verhoogt het hormoon cortisol, wat vetopslag bevordert en spierafbraak stimuleert. Daarnaast kan stress leiden tot emotie-eten of cravings naar suikerrijke snacks. Bovendien kan stress je eetpatroon onregelmatig maken. Sommige mensen slaan maaltijden over omdat ze geen trek hebben, terwijl anderen juist meer gaan snacken. Beide situaties kunnen ervoor zorgen dat je minder controle hebt over je calorie-inname.
Tip: Verminder stress door ontspannende activiteiten zoals wandelen, yoga, ademhalingsoefeningen of meditatie. Zoek een activiteit waar je plezier uit haalt, zoals tuinieren, een boek lezen of luisteren naar rustgevende muziek.
3. Je slaapt te weinig
Voldoende slaap is belangrijk voor gewichtsverlies. Onderzoek toont aan dat mensen die te weinig slapen, meer trek hebben in calorierijk voedsel en meer kans hebben om aan te komen. [2] Dit komt doordat slaapgebrek de hormonen ghreline en leptine beïnvloedt. Ghreline stimuleert je eetlust, terwijl leptine het verzadigingsgevoel reguleert. Bij slaaptekort wordt er meer ghreline aangemaakt, waardoor je meer honger hebt en meer eet.
Daarnaast zorgt een tekort aan slaap ervoor dat je minder energie hebt, waardoor je overdag minder beweegt en dus minder calorieën verbrandt.
Tip: Streef naar minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht. Probeer een vast slaapritme aan te houden en vermijd schermen vlak voor het slapengaan om je slaapkwaliteit te verbeteren.
4. Je bent (meer) gaan sporten
Sporten is een goede manier om je lichaam sterk en gezond te houden, maar kan ervoor zorgen dat je gewicht niet daalt zoals je verwacht. Dit komt doordat spiermassa meer weegt dan vet. [3] Wanneer je begint met fitness of intensieve workouts, kan je lichaam meer spiermassa opbouwen, wat betekent dat je gewicht op de weegschaal niet altijd omlaag gaat, terwijl je lichaamssamenstelling wel verandert.
Dit betekent echter niet dat je geen vooruitgang boekt. Spieren helpen je juist om meer calorieën te verbranden, zelfs in rust. Hoe meer spiermassa je hebt, hoe hoger je energieverbruik gedurende de dag.
Tip: Kijk niet alleen naar de weegschaal, maar ook naar andere indicatoren zoals je lichaamsomvang, hoe je kleding zit en hoe je je voelt.
Wil je meer weten over sporten en afvallen? Lees dan eens dit artikel: Afvallen met sporten: zo doe je dat.
5. Je beweegt te weinig
Hoewel sporten helpt bij afvallen, is dagelijkse beweging minstens zo belangrijk. Als je veel zit en weinig beweegt, verbrand je minder calorieën dan je denkt. Zelfs als je drie keer per week sport, kan een zittende levensstijl ervoor zorgen dat je totale energieverbruik laag blijft. Dit komt doordat het lichaam zich aanpast aan een inactieve routine en de stofwisseling vertraagt. Kleine aanpassingen in je dagelijkse beweging kunnen al een groot verschil maken en bijdragen aan gewichtsverlies zonder dat je intensief hoeft te sporten.
Tip: Zorg ervoor dat je dagelijks minstens 8.000-10.000 stappen zet. Neem vaker de trap, ga wandelen tijdens de pauze en probeer na elke maaltijd even te bewegen. Parkeer de auto verder weg, pak wat vaker de fiets of loop een extra groot rondje met de hond.
6. Je drinkt je calorieën
Veel mensen letten goed op wat ze eten, maar vergeten de calorieën in drankjes. Frisdrank, vruchtensappen, alcohol en sommige smoothies bevatten veel suikers en calorieën. Zelfs zogenaamde ‘gezonde’ drankjes, zoals vruchtensappen zonder toegevoegde suikers, kunnen ongemerkt bijdragen aan een calorie-overschot.
Light- en zero-dranken zijn een beter alternatief en bevatten minder calorieën, maar kunnen je trek in zoetigheid in stand houden. Dit kan er juist voor zorgen dat je later op de dag alsnog behoefte krijgt aan (zoete) snacks. Drink dit dus met mate.
Tip: Kies vaker voor water, groene thee of zwarte koffie. [4] Wil je toch een smaakje? Voeg citroen, munt of komkommer toe aan je water.
7. Je denkt dat je gezond eet
Veel mensen gaan ervan uit dat ze automatisch gezond eten wanneer ze producten kiezen met een ‘light’- of ‘minder vet’-label, maar dat is niet altijd het geval. Zo kunnen light chips of andere zogenaamd gezonde alternatieven evenveel (of zelfs meer) calorieën bevatten als hun reguliere variant, doordat vet vaak wordt vervangen door koolhydraten of andere energierijke stoffen. Hierdoor krijg je soms onbewust dezelfde hoeveelheid calorieën binnen, wat het gewichtsverlies belemmert.
Daarnaast kan een gebrek aan kennis over voeding ervoor zorgen dat je onbewust calorierijke producten kiest. Kaas is bijvoorbeeld gezond, maar ze zijn niet allemaal even gezond. Zo bevat 48+ kaas al snel 100 calorieën meer per 100 gram dan 30+ kaas.
Tip: Lees altijd het etiket en vergelijk de voedingswaarden van producten, in plaats van af te gaan op claims op de verpakking. Of gebruik de ‘Kies ik gezond’ -app van het Voedingscentrum. [5] Hiermee kun je producten scannen en/of vergelijken, en krijg je automatisch inzicht in of het een gezonde keuze is.
Wil je direct aan de slag? Ontdek mijn gezonde recepten en ideeën voor ontbijt, lunch, tussendoortjes en avondeten.
8. Je drinkt te weinig water
Voldoende water drinken is niet alleen belangrijk voor je gezondheid, maar kan ook helpen bij afvallen. Water zorgt ervoor dat je lichaam goed functioneert, je stofwisseling optimaal blijft werken en je sneller een verzadigd gevoel krijgt. Soms wordt dorst verward met honger, waardoor je onnodig gaat snacken terwijl je lichaam eigenlijk vocht nodig heeft. [6]
Tip: Drink dagelijks minimaal 1,5 tot 2 liter water en neem een glas water voor elke maaltijd om sneller een vol gevoel te krijgen. Vind je water saai? Voeg munt, citroen of komkommer toe voor wat extra smaak.
9. Je eet onbewust meer dan je denkt
Je krijgt onbewust meer calorieën binnen dan je denkt. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je tijdens het koken tussendoor even proeft, de overgebleven boterham van je kind opeet, tijdens het werk nootjes graait uit een zak of een extra lepel saus toevoegt. Ook eten voor de tv of tijdens het scrollen op je telefoon kan ervoor zorgen dat je niet bewust eet en sneller grotere porties neemt. Hierdoor krijg je ongemerkt veel extra calorieën binnen, wat ervoor kan zorgen dat je niet afvalt.
Tip: Eet bewust en zonder afleiding, en weeg producten af om beter inzicht te krijgen in je porties.
10. Je energieverbruik is afgenomen
Een andere reden waarom afvallen soms niet lukt, is dat je energieverbruik is afgenomen. Dit kan komen doordat je minder beweegt of doordat je bent afgevallen. Afvallen zorgt er namelijk voor dat je minder calorieën nodig hebt. Hoe kleiner je lichaam, hoe minder calorieën het verbruikt. Als je bijvoorbeeld gewicht verliest op 1800 calorieën per dag en na verloop van tijd nog steeds 1800 calorieën per dag eet, terwijl je lichaam minder nodig heeft, zal je gewichtsverlies stagneren. Je zult dus je calorie-inname verder moeten verlagen, óf meer moeten bewegen.
Ook minder beweging kan een rol spelen. Misschien begon je enthousiast met wandelen of sporten, maar ben je na verloop van tijd minder actief geworden zonder dat je het doorhad. Je lichaam past zich hierop aan en verbrandt minder energie, waardoor je gewichtsverlies kan stilvallen.
Tip: Houd opnieuw je calorie-inname en activiteit bij en pas je voeding of beweging aan als je merkt dat je niet meer vooruitgaat. Meer sporten en bewegen gedurende de dag helpt om spiermassa te behouden en je stofwisseling actief te houden.
Samenvatting
Afvallen lukt vaak niet omdat je ongemerkt meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt. Dit kan komen door grote porties, verborgen calorieën in drankjes, stress, een verstoorde nachtrust of een dalend energieverbruik. Door bewust met je voeding en beweging om te gaan en kleine aanpassingen te maken, kun je weer progressie boeken.
Hulp bij afvallen
Lukt het je niet om af te vallen, ondanks je inspanningen? Als (online) gewichtsconsulent help ik je graag een gezond eetpatroon te ontwikkelen, zonder dieet. Samen bekijken we waar je valkuilen liggen en stellen we een realistisch plan op waarmee je je doelen bereikt.
Wil jij op een gezonde manier afvallen? Plan vandaag nog een gratis kennismakingsgesprek!
Bronnen:
[1] ‘Mijn Eetmeter’, via: Voedingscentrum.nl
[2] ‘Hoe slaapproblemen tot overgewicht kunnen leiden’, via: Nu.nl
[3] ‘Ik sport veel, maar ik val niet af. Hoe kan dat?’, via: Voedingscentrum.nl
[4] ‘Maakt light-frisdrank dik?’, via: Voedingscentrum.nl
[5] ‘Kies ik gezond’ -app, via: Voedingscentrum.nl
[6] ‘Hoe herken je het verschil tussen honger en dorst?’, via: Rtlnieuws.nl
→ Geschreven door: Ilse Schrier, BGN-gewichtsconsulent – gespecialiseerd in emotie-eten
